Przyjemność doznawania

"Gdy o dziwnych przygodach czytamy w książce lub oglądamy je w teatrze, to budzą one w nas czasem smutek, czasem radość, miłość lub nienawiść i w ogóle wszelkie namiętności, zależnie od przedmiotów, jakie stają przed naszą wyobraźnią. Ale poza tym doznajemy przyjemności przez to, że odczuwamy, jak te namiętności wytworzyły się w nas. Jest to przyjemność umysłowa, która ze smutku może powstać tak samo, jak z wszystkich innych namiętności."

René Descartes , Les passions de l'âme, IV.  za Władysław Tatarkiewicz, Historia estetyki - 3 Estetyka nowożytna, Arkady, Warszawa 1991, str. 347